قبلی
بعدی

ساختمان و آناتومی مو چیست؟

فهرست مطالب

ساختمان مو

همانطور که می دانید تار مو از دو بخش ریشه و تار مو تشکیل شده است. ریشه بخشی است که در زیر سطح مو قرار دارد و ساقه مو بخشی است که مو از پوست سر خارج شده است. پیاز مو و یا فولیکول مو قسمت زنده ریشه مو است که باعث رشد مو می شود. ساختمان مو از ۴ بخش کورتکس ، کوتیکول ، پیگمنت و مدولا تشکیل شده است.

کوتیکول : کوتیکول مو پوشش خارجی مو است که نازک و بی رنگ می باشد و وظیفه حفاظت از تار مو در برابر آب ، هوا ، نور و عوامل خارجی را بر عهده دارد . این پوشش خارجی مو دارای فنس هایی است که وقتی موها مواد شیمیایی و دکلره می شوند باعث می شود این فنس ها باز شوند و موهای ما رنگ شوند. به همین دلیل است که وقتی موهایتان را رنگ و یا دکلره می کنید آرایشگر به شما می گوید که موهایتان را نشویید چون فنس های مو باز هستند و ممکن است موها آسیب فراوانی ببیند.

کورتکس : کورتکس یک بخش اصلی مو به شمار می رود و رنگدانه های ملانین و آب مورد نیاز موها در لایه کورتکس مو قرار دارد. این لایه وظیفه استحکام ، انعطاف و رنگ بافت مو را بر عهده دارد. کورتکس از رشته های طناب مانند پروتئینی ساخته شده است که کوتیکول مو از آن محافظت می کند. زمانیکه موها خشک می شوند و موخوره می گیرند در واقع کورتکس مو آسیب دیده است و آب داخل موها کاملا خشک شده است. در قسمت کورتکس مو سه نوع پیگمنت اصلی وجود دارد که شامل آبی ، قرمز و زرد هستند. مثلا عده ای از افراد موهای طلایی و بور دارند در واقع موهای آنها دارای پیگمنت های اصلی زرد هستند و بعضی از افراد موهای مشکی و تیره ای دارند که موهایشان دارای پیگمنت های آبی هستند و نیز بعضی از افراد موهای خرمایی رنگی دارند که این دسته از افراد پیگمنت های قرمز دارند. اگر موهای شما حالت ارتجاعی و استحکام مناسبی داشته باشد یعنی مقدار خیلی کمی کشسان باشد در واقع این مو کورتکس کاملا سالمی دارد.

پیگمنت ها : پیگمنت ها یا دانه های رنگی موها می باشند. پیگمنت موها ۳۵ سال عمر دارند یعنی بعد از ۳۵ سال ممکن است تارهای مو ۳ رنگدانه اصلی مو را که قبلا توضیح داده شده است را از دست بدهد و شروع به سفید شدن بکند. علت سفید شدن زودرس موهای افراد در سن ۱۵ یا ۲۰ سالگی در بین افراد متفاوت است ممکن است دلایلی از قبیل وراثت ، کمبود ویتامین ، فشارهای عصبی و روحی ، و …. داشته باشد اما افرادی که زال هستند و موهایشان به طور غیر طبیعی سفید شده است ، موهایشان دارای رنگ پذیری بسیار کمی می باشد و برای رنگ کردن باید از پایه رنگ های طبیعی و اصل استفاده کنند. زمانیکه ما موهایمان را رنگ می کنیم در واقع پیگمنت مورد نظرمان یعنی همان رنگ مو را وارد کورتکس مو می کنیم اما بعضی اوقات مثلا رنگ زیتونی به موهایمان می زنیم ولی بعد از رنگ کردن می بینیم که موها قرمزی دارند که علت آن این است که پیگمنت های قرمز زیادی در داخل کورتکس موها وجود دارد و بعد از مدتی رنگ قرمز غالب می شود و موها مایل به رنگ قرمز می شوند.

مدولا : مدولا یا لوله تغذیه مو اولین و داخلی ترین قسمت مو است که از ریشه ، مواد مغذی مو را می گیرد و به انتهای مو می رساند. مدولا که از پیاز مو تغذیه می کند اگر خشک شود و یا آسیب ببیند دیگر تار موها سالم نیستند و موها دچار ریزش ، خشکی ، آسیب پذیر و …. می شوند. مدولا وظیفه استحکام و مقاومت مو را برعهده دارد و هیچ تاثیری در رنگ مو ندارد.

 

چرخه طبیعی رشد مو چیست؟

چرخه رشد مو

مو دارای یک چرخه طبیعی برای رشد است. زمانیکه یه تار از موهای شما می میرد مویی دیگر از یک سلول بنیادی به نام درمال پاپیلا شروع به رشد می کند. همانطور که مو در حال رشد است به موی قدیمی به سمت بیرون فشار وارد می کند. اینقدر به رشد ادامه می دهد تا موی قدیمی بمیرد. این چرخه طبیعی دارای سه فاز است:

فاز آناژن : فاز آناژن را فاز رشد مو می نامند که ریشه مو در این مرحله بیشترین ارتباط با عروق خونی اطراف خود را دارد. بعضی از افراد فاز آناژن کوتاهی دارند و به همین دلیل موهایشان تا حدی بلند می شود و بعد می ریزد. موهای ابرو و دست و پا مرحله آناژن کوتاهی دارند همچنین افراد مسن نیز دارای مرحله آناژن کوتاهی هستند به همین دلیل با افزایش سن موها بیشتر می ریزند. اما بعضی از افراد فاز آناژن طولانی مدتی دارند یعنی به مدت بیشتری در این فاز هستند که در نتیجه دارای موهای بلندتری هستند. موهای سر در یک مرحله آناژن متعادل ۲  تا ۶ سال باقی می مانند. بعد از این مو وارد مرحله کاتاژن می شود.

فاز کاتاژن : فاز کاتاژن را مرحله مرگ مو می نامند و به معنای اتمام رشد فعال موها می باشد. در این فاز رشد مو متوقف می شود و از آنجایی که فولیکول مو از سلول بنیادی درمال پاپیلا جدا می شود و اجزای آن شکسته می شود ، دیگر نمی تواند مواد مغذی را از ریشه بگیرد و مو می میرد. در این مرحله موها حالت چماقی به خود می گیرند و از فولیکول مو جدا می شوند اما در روی پوست سر ثابت هستند تا اینکه وارد مرحله بعد شوند. این فاز به طور متوسط بین ۲ تا ۴ هفته طول می کشد. در این مرحله کوتاه فولیکول مو در حالت آماده سازی برای فاز تلوژن می شود.

فاز تلوژن : در فاز تلوژن یا استراحت مو چون مو دیگر به فولیکول مو وصل نیست نمی تواند بازسازی شود و شرایط رشد را از دست می دهد و متوقف می شود. روزانه حدود ۵۰ تا۱۰۰ تار مو در فاز تلوژن قرار می گیرند و می ریزند اما این مرحله در طول ۲ تا ۳ ماه طول می کشد و به یکباره موها نمی ریزند. با پایان این مرحله و ریزش موهای قدیمی پوست سر دوباره شروع به موی جدید می کند و مرحله آناژن تکرار می شود.

بیماری های شایع مو و پوست سر چیست؟

بیماری های رایج مو و پوست سر

زمانی که یک فرد دچار ریزش مو ، پوسته پوسته شدن یا خارش می شود قطعا باید به دنبال علت این علائم ناخوشایند باشد زیرا ممکن است نشانه هایی از بیماری های شایع پوست سر باشد و با تشخیص زود هنگام بتواند اقدامات لازم و ضروری را انجام دهد. بیماری های پوست سر و مو علت های بسیاری دارد که با مراجعه به دکتر و تشخیص پزشک می توان درمان را سریع تر شروع کرد. در اینجا سعی داریم شما را با انواع بیماری های پوست سر و علت بروز آن آشنا کنیم تا با شناختی بهتر بتوانید از بروز این مشکلات جلوگیری کنید.

موخوره : موخوره یکی از شایع ترین بیماری های مو است که در بین خانم ها بسیار زیاد است. موخوره به دلایل زیادی به وجود می آید که از عمده ترین دلایل آن می توان به استفاده از دستگاه های حرارتی ، کمبود ویتامین مخصوصا ویتامین B که برای مو مفید است ، استفاده از شونه های پلاستیکی یا فلزی ، شانه کردن موی خیس ، رنگ کردن مو با مواد شیمیایی پشت سر هم و شستشوی مو با آب داغ اشاره کرد. موخوره با چند شاخه شدن نوک ساقه مو و خشکی بیش از حد مو باعث ایجاد ظاهری ناخوشایند روی موها می شود و جلوی رشد طبیعی موها را می گیرد. بهترین درمان موخوره کوتاهی قسمتی از موها که موخوره دارد می باشد و بعد تقویت موها با روغن تراپی و یا روغن آرگان و …. است و همچنین رعایت نکات لازم ذکر شده برای جلوگیری از ایجاد دوباره موخوره بسیار حائز اهمیت است.

شوره سر : شوره سر با ایجاد خارش و پوسته پوسته شدن پوست سر و ایجاد سفیدک هایی روی موها خود را نشان می دهد. شوره سر می تواند بر اثر تحریک پوستی و حساسیت به محصولات مراقبت از مو و یا وجود قارچ مالاسزیا که از روغن های پوست سر تغذیه می کند ایجاد شود. همچنین پوست سر بسیار چرب و بسیار خشک نیز شوره میزند. شوره سر در دوران جوانی و ۵۰ سالگی به بعد بیشتر می باشد. برای درمان شوره سر می توان موارد زیر را انجام داد:

۱.استفاده از روغن زیتون به عنوان یک مرطوب کننده طبیعی برای پوست سر و همچنین خاصیت ضد قارچی دارد.

۲.استفاده از روغن نارگیل که قدرت نفوذ بالایی دارد و خاصیت احیا کنندگی زیادی دارد و برای درمان شوره سر بسیار عالی می باشد.

۳.استفاده از شامپوهای ضد شوره برای کنترل شوره سر

۴.استفاده از ترکیب آبلیمو که خواص ضد میکروبی دارد و حاوی سیتریک اسید است و ماست که یک مرطوب کننده است و بعد از گذاشتن  ۱۰ دقیقه روی موها شسته می شوند. این درمان را ۳ تا ۴ بار در هفته تکرار کنید.

۵.چند قطره از سرکه سیب را داخل شامپو خود بریزید و بعد مخلوط را ۱۵ دقیقه روی موها قرار دهید. سرکه سیب به دلیل اسید استیک بالا برای شوره سر بسیار مفید می باشد.

بیماری مروارید مو : در این بیماری مو در یک یا چند نقطه از پوست سر یا پوست بدن متورم می شود و شبیه مروارید سفید روی پوست سر نمایان می شود. پس از مدتی مو شکننده می شود و در نهایت از نقطه متورم شده شروع به ریزش می کند. و اگر درمان نشود موها دچار طاسی می شوند چون شدت ریزش مو زیاد می باشد. برای درمان این بیماری باید به پزشک مراجعه کرد.

ریزش مو سکه ای : ریزش مو سکه ای یک اختلال خود ایمنی است که گلبول های سفید به فولیکول مو حمله می کنند که در نتیجه مو می ریزد اما فولیکول مو باقی می ماند که فقط بخاطر التهابی که دارد نمی تواند رشد کند. که اکثرا بعد از گذشت ۶ ماه خود به خود دوباره رشد می کند. ریزش مو سکه ای انواع مختلفی دارد : ۱- مانند سکه ای در یکه نقطه از مو می ریزد ۲- ریزش سکه ای در چند جای مختلف از مو اتفاق می افتد که حتما باید درمان شود.۳- ریزش سکه ای در این نوع کل موهای سر را می گیرد که در صورت عدم درمان دچار طاسی می شود. جدیدا یکی از دلایل ریزش مو سکه ای را استرس دانسته اند که پزشک داروی ضد استرس را تجویز می کند و پس از مدتی که اکثرا یک تا دو سال طول می کشد موها دوباره رشد می کنند.

پسوریازیس پوست سر: این بیماری یک نوع بیماری خود ایمنی شایع است که باعث التهاب ، پوسته پوسته شدن و ضخیم شدن پوست می شود. درمان پسوریازیس پوست سر سخت است چون موی سر آن را پنهان می کند. عواملی چون ژنتیک ، استرس ، عفونت قارچی در شکل گیری این بیماری نقش دارد و مانند پلاک هایی صورتی و تیره تر روی پوست سر ایجاد می شود. هدف از درمان این بیماری کاهش التهاب در پوست و تولید بیشتر سلولهای پوست است که حتما باید به پزشک پوست و مو مراجعه کرد.

شپش سر: شپش سر نوعی حشره انگلی است که روی پوست سر تخم ریزی می کند و از آن تغذیه می کند و روی سر ، مژه و ابروها یافت می شود. این حشره با تماس مستقیم روی بدن انتقال می شود.این بیماری با عدم رعایت بهداشت شخصی و با تماس نزدیک سر با اشتراک گذاشتن کلاه ، شانه ، روسری منتشر می شود و وقتی یک نفر مبتلا می شود بقیه افراد نزدیک با این فرد در خطر ابتلا به آن قرار می گیرند. شپش سر خطرناک نیست اما می تواند باعث ایجاد خارش شدید و غیر قابل تحمل شود. برای از بین بردن شپش سر می توان از راه های خانگی مانند روغن درخت چای و دارویی استفاده کرد.

اختلال در چرخه طبیعی مو چگونه به وجود می آید؟

اختلال در چرخه طبیعی مو

تا زمانیکه چرخه رشد مو به طور طبیعی عمل می کند هیچ مشکلی پیش نمی آید اما زمانیکه چرخه رشد مو دچار مشکل شود ریزش مو به همراه دارد. موارد بسیاری می تواند چرخه رشد مو را تحت تاثیر قرار دهد. ۱۰ تا ۱۵ درصد از موهای شما در هر زمان در حال استراحت است و ۱ درصد از موها هر یک تا دو هفته یکبار می ریزد و ۸۵ درصد از موها نیز به طور فعال رشد می کند. اختلال در چرخه رشد مو باعث می شود مرحله استراحت طولانی شود و عواملی چون استرس ، ژنتیک ، دارو، دیابت ، فشار خون و…. در این اختلال موثر می باشد. برای رشد کافی ، موها باید برای مدتی تا حد ممکن در مرحله آناژن بمانند که با یک رژیم غذایی مناسب و رعایت نکات لازم می توان این مرحله را طولانی تر کرد. در بعضی از افراد میزان ریزش مو از حد معمول بیشتر می شود که به آن تلوژن افلوویوم می گویند که این یک اختلال موقتی می باشد و علت آن عموما استرس های ناگهانی است که با استفاده از شامپوها ، تونیک ها و برخی مکمل ها برطرف می شود.

عمر هر تار مو چقدر است؟

رشد مو از ناحیه فولیکول مو و یا پیازچه مو شروع می شود که در روی پوست سر به تعداد زیادی وجود دارد. عمر هر تار موی انسان به طور معمول بین ۲ تا ۷ سال است در واقع بعد از ۷ سال تار مو از بین می رود و تار موی جدید جای آن را می گیرد. رشد و از بین رفتن هر تار مو از سایر تارهای دیگر مو استقلال دارد و هیچ وقت وضعیت تاسی کامل در حالت نرمال به وجود نمی آید. به این معنا که هر تار مو زندگی مستقلی دارد و در هر لحظه تعدادی از تارهای موی ما به لحظات پایانی عمر خود می رسند و تعدادی دیگر شروع به رشد می کنند. به این ترتیب هیچ وقت تمام موها در فاز رشد قرار نمی گیرند. به طور طبیعی موها در هر ماه حدود ۱ تا ۱/۵ سانتی متر که در مرحله آناژن هستند رشد می کنند.

نکات کراتینی که حتما باید بدانید

دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *